SAKA SINDANG WANOH DADI JIPANG

Cerita iki kawiwitan saka lelakone Sutawijaya kang nembe mudun saka Gunung Kumbang ing tlatah Salem pinuju marang Karawang, merga wis bubar anggone mertapa. Sak suwene ana ing Karawang dheweke banjur mulih ngetan tinuju marang Banyumas. Ing Banyumas, Sutawijaya malah ganti jeneng dadi Angkawijaya.

Ora nyana ora nyangka yen ing Banyumas dheweke ketemu karo musuh bebuyutane. Adipati saka Jipang kang jenenge Arya Panangsang iku musuhe mau. Merga loro karone wis nduweni dendam kawit mbiyen, banjur loro karone uga nerusake pertarungane.

Ana ing paprangan kuwi Arya Panangsang nglakokake jaran kang nduweni warna kulit kelabu, banjur lawane yaiku Angkawijaya malah kawalikane, dheweke malah nglakokake jaran wedok. Merga kekurang waspadane Arya Panangsang, dheweke kena serangan saka Angkawijaya kang ngenani wetenge. Sanadyan wetenge mau wis kena saka tombake Angkawijaya nanging dheweke malah tetep nerusake anggone perang karo Angkawijaya. Merga Arya Panangsang kuwi wonge ora bakal kenal karo sing jenenge lara.

Sanadyan wetenge mau lagi lara merga kena tombake Angkawijaya kang wis wisuwur karna kelandepane kuwi, anggawe usus kang ana ing wetenge Arya panangsang iku metu lan bisa ketok mata banget. Nanging dheweke uga tetep terus anggone nerusake perange merga dheweke wis kadhung lara ati marang Angkawijaya. Supaya usus kang metu iku ora nganggu tingkah lan lakune, Arya panangsang banjur nglilitake ususe marang bangkean lan ing pucuke kerise dheweke.

Ana ing salah sijineng perkara, kang nggawe rada kuciwa, mergane perkara jaran kang dienggo dening Arya panangsang kanggo ngoyak Angkawijaya mau jaran lanang, lan jaran kang  dienggo dening Agkawijaya mau jaran wedok. Sanadyan jaran wedok mau terus ngoyaki jaran lanang, nanging  Arya panangsang  uga tetep ngadohi supaya bisa mlayu saka kejarane Angkawijaya.

Saksuwene pirang-pirang dina anggone Arya Panangsang munggah-mudhun gunung, nyebrang ana pirang-pirang kali uga mlebu-metu ana ing kebonan wis dilakokake kanggo lunga saka kejarane Angkawijaya. Banjur dheweke tekan ana ing salah sijine desa kang wis kalebu ing kawasan Bumiayu,. Sindangwanoh jenenge desa kuwi. Sak suwene Arya Panangsang tekan ana ing Sindangwanoh, dheweke banjur ngaso ing bukit kang kiwa lan tengene diapit dening kali. Tujuane dheweke mung kepengin mbalekake tenagane sing ilang merga bar mlayu saka kejarane Angkawijaya.

Sakwise dheweke mbalekake tenagane, dheweke banjur nerusake lakune, nanging dheweke malah lali karo keadaane awake kang lagi lara merga wetenge bar kasuduk dening Angkawijaya. Banjur merga kena goncangane jaran kang ditumpaki dheweke, usus kang dililitake marang pucuke keris mau tugel, merga kerise mau obah  kena goncange jarane kuwi. “aduh…” swarane Arya Panangsang nahan larane, banjur ora let suwe Arya panangsang sedo ana kono.

Kepriye karo Angkawijaya? Dheweke uga ora nduweni rasa putus asa anggone ngejar Arya Panangsang. Sakdawane dalan kang dilewati, dheweke uga karo ngematake tapak jaran kang ngecap ana sakdawane dalan mau. Mula ora kaget yen dheweke banjur ngerti yen Arya Panangsang pernah ngaso ana ing salah sijine bukit ing Sindangwanoh. Saka penduduk kana dheweke uga ngarti yen Arya Panangsang wis seda ana kana.

Nalika Brebes dipimpin dening kanjeng kyai utawa Surya Singosari Pranata Yuda, iku tau nganakake tilikan marang Sindangwanoh kang tujuane pengen nggawe dalan tembusan saka Sindangwanoh parak lurus ngulon marang Terlaya. Nanging para rakyate ngerasa kuciwa mergane sawahe kang ana ing jalur kuwi engkone ditutup kanggo keperluane gawe dalan. Banjur para wargane mau nggawe alesan yen tanah kana kuwi kerep kena longsor. Kanjeng kyai ora kalah pinter karo wargane, merga dheweke kerasa yen wis diapusi dening wargane. Banjur kanjeng kyai nyupatani “yen ngono dadia kaya sing wis dikarepi”. Sakwise kadadean mau, saben taune ing daerah kono mesthi kena longsor terus.

Bibar kadadian mau, banjur kanjeng kyai malah kapincut karo bukit cilik kang sak kiwa tengene kaapit dening kali. Ana kana kanjeng kyai oleh carita saka penduduke yen mbiyene ing kana pernah dienggo ngaso dening Arya panangsang/adipati jipang nalika dheweke lagi dioyak dening Angkawijaya. Sakwise ngerti crita kaya ngono, kanjeng kyai banjur ngganti jenenge Sindangwanoh dadi Jipang.